Hard skills versus soft skills: wat is het verschil en hoe ontwikkel je deze vaardigheden?

Hard skills en soft skills zijn allebei even hard nodig op de werkvloer, maar wat is eigenlijk het verschil tussen de twee? Van projectmanagement en data-analyse tot communicatieve vaardigheden en probleemoplossend vermogen; in dit artikel delen we voorbeelden van beide typen vaardigheden en delen we enkele tips om deze skills bij jezelf of in je organisatie te ontwikkelen.  

In dit artikel:

1. Wat zijn hard skills?
2. Wat zijn soft skills?
3. Het verschil tussen hard skills en soft skills
4. Voorbeelden van hard skills
5. Voorbeelden van soft skills
6. Hoe ontwikkel je hard skills?
7. Hard skills ontwikkelen bij je medewerkers
8. Hoe ontwikkel je soft skills?
9. Soft skills ontwikkelen bij je medewerkers

Wat zijn hard skills?

Hard skills zijn de technische vaardigheden en kennis die je nodig hebt om een specifieke taak of functie uit te voeren. Het zijn als het ware de ‘gereedschappen’. Bijvoorbeeld, als je een website bouwt, heb je kennis van programmeertalen nodig. Andere voorbeelden van hard skills zijn boekhoudkundige kennis, kennis van specifieke software of de skills die je als verzorgende nodig hebt om een infuus aan te leggen.

Hard skills zijn vaak vak- of functiegerelateerd en worden meestal verworven door middel van formele educatie of training. Dit type skill is meestal dan ook goed meetbaar en kan worden aangetoond door middel van diploma's, certificaten of werkervaring. 

Wat zijn soft skills?

Soft skills staan ook wel bekend als interpersoonlijke of sociale vaardigheden. Het zijn de kwaliteiten die bepalen hoe je met anderen omgaat en je werk uitvoert. Daarom kan je deze ook zien als de gebruiksaanwijzingen en handigheidjes die je helpen om je ‘gereedschappen’ effectief te gebruiken. Ze zorgen ervoor dat je niet alleen de tools hebt, maar ze ook op de juiste manier inzet om je doel te bereiken. Communicatie, teamwork, probleemoplossend vermogen en emotionele intelligentie behoren tot deze categorie. 

In tegenstelling tot hard skills zijn soft skills minder tastbaar en vaak wat moeilijker te meten, maar ze zijn net zo essentieel voor productiviteit, effectieve samenwerking en leiderschap. Net als voor hard skills kan je voor de ontwikkeling van soft skills verschillende soorten training volgen, zoals coaching of learning on the job. Deze skills worden echter ook ontwikkeld door simpelweg (levens)ervaring op te doen, vooral via zelfreflectie.

Doordat steeds meer hard skills in moderne banen worden overgenomen door technologie, worden soft skills steeds belangrijker. Het zijn namelijk precies de vaardigheden die je niet kan automatiseren of uitbesteden aan computers, machines of AI. Daarom worden soft skills tegenwoordig ook wel ‘powerskills’ genoemd. Het zijn de vaardigheden die jou als medewerker in elk vakgebied extra ‘power’ en employability geven. 

Het verschil tussen hard skills en soft skills

Het belangrijkste verschil tussen hard skills en soft skills ligt in hun aard en meetbaarheid. Hard skills zijn specifiek en technisch en kunnen worden aangetoond door middel van certificaten of examens. Soft skills zijn ten opzichte van hard skills breder en minder tastbaar en meer gericht op persoonlijke interacties en gedragingen. Beide soorten vaardigheden zijn cruciaal voor succes in elke moderne werkomgeving, maar ze worden op verschillende manieren ontwikkeld en beoordeeld. Hieronder volgen van beide typen skills enkele concrete voorbeelden.

Voorbeelden van hard skills

• Programmeertalen zoals Python of Java
• Data-analyse en statistiek
• Financiële analyse en boekhouding
• Gebruik van specifieke software zoals Adobe Photoshop of AutoCAD
• Technische schrijfvaardigheden
• Kennis van wettelijke regelgeving en naleving
• Projectmanagement (gebruik van tools zoals Microsoft Project of Trello)
• Vreemde talen (zoals Spaans, Frans of Chinees)
• Fotografie en videobewerking
• Grafisch ontwerp (met software zoals Adobe Illustrator of CorelDRAW)
• IT-ondersteuning en netwerkbeheer
• CAD-tekenen en 3D-modellering
• Klinische vaardigheden voor medische beroepen (zoals bloedafname of radiologie)
• Kennis van kwaliteitsborging en controleprocedures

Voorbeelden van soft skills

• Communicatieve vaardigheden
• Teamwork en samenwerking
• Probleemoplossend vermogen
• Leiderschap en besluitvorming
• Emotionele intelligentie
• Creatief denken
• Flexibiliteit en aanpassingsvermogen
• Onderhandelingsvaardigheden
• Conflictbeheer
• Actief luisteren
• Empathie
• Stressmanagement
• Netwerken
• Time management

Hoe ontwikkel je hard skills?

Het ontwikkelen van hard skills begint meestal met formele educatie of training. Dit kan door het volgen van cursussen, het behalen van certificaten of diploma's, en door praktijkervaring op te doen. Online leerplatforms zoals Coursera, Udemy en LinkedIn Learning bieden tal van cursussen aan die je kunt volgen om je technische vaardigheden te verbeteren. Daarnaast is het belangrijk om continu op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen in je vakgebied door middel van workshops, seminars en vakliteratuur.

Hard skills ontwikkelen bij je medewerkers

Het ontwikkelen van hard skills bij medewerkers binnen een organisatie vereist een strategische en gestructureerde aanpak; skill-based leren. Begin hiervoor met het identificeren van de specifieke skills die cruciaal zijn voor de huidige en toekomstige behoeften van je organisatie. Vervolgens kun je gerichte trainingsprogramma's opzetten, zowel intern als extern. Dit doe je bijvoorbeeld door samen te werken met opleidingsinstituten of door online cursussen aan te bieden via platforms zoals Coursera of LinkedIn Learning. Een eigen online leerplatform is hierbij een waardevolle tool, omdat deze alle leermogelijkheden voor je medewerkers op één centrale plek samenbrengt en het leren toegankelijk en laagdrempelig maakt. 

Dit laatste is belangrijk als je een cultuur van continue professionele ontwikkeling wilt stimuleren. Eenmalige of sporadische ontwikkeling van hard skills is namelijk niet voldoende. Door regelmatige workshops, seminars en lunch-and-learn sessies te organiseren, maak je van het opdoen van nieuwe skills sneller een gewoonte. Mentorprogramma's kunnen ook waardevol zijn. Via deze weg kunnen ervaren medewerkers hun kennis en expertise delen met junior teamleden en zo veranker je kennisdeling ook beter in je bedrijfscultuur. 

Mogelijkheden bieden voor praktijkervaring door middel van projectwerk, stages en cross-functionele samenwerking zorgt er ten slotte voor dat medewerkers hun skills in een real-world context kunnen toepassen en verder ontwikkelen. Door deze gecombineerde benadering versterk je niet alleen de hard skills van je teamleden, maar verhoog je ook de algehele competentie van je organisatie.

Hoe ontwikkel je soft skills?

Soft skills ontwikkel je door zelfreflectie, praktijkervaring en feedback van anderen. Het kan nuttig zijn om deel te nemen aan workshops of trainingen die gericht zijn op communicatie, teamwork en leiderschap. Coaching en mentoring zijn ook effectieve manieren om je soft skills te verbeteren. Bovendien kun je jezelf uitdagen door nieuwe situaties en rollen aan te nemen die je uit je comfortzone halen, zoals het leiden van een project of het deelnemen aan vrijwilligerswerk.

Soft skills ontwikkelen bij je medewerkers

Het ontwikkelen van soft skills of powerskills bij medewerkers vraagt om een benadering die gericht is op persoonlijke groei en interpersoonlijke interacties. Daar heb je een ondersteunende en veilige werkomgeving voor nodig, omdat medewerkers zich daarin vrijer voelen om deze persoonlijke skills te verkennen en te verbeteren. Trainingen en workshops gericht op communicatie, teamwork, en leiderschap kunnen ook helpen om zachte vaardigheden te versterken. Daarnaast kunnen coaching en mentorprogramma's ook voor deze skills effectief zijn. De constructieve feedback en begeleiding van ervaren collega's kan bovendien motiverend en inspirerend werken. 

Het stimuleren van zelfreflectie door middel van feedbacksessies en evaluaties helpt je medewerkers ook om inzicht te krijgen in hun eigen gedrag en de impact ervan op anderen. Diverse tools, zoals het juiste Learning Management Systeem, kunnen deze processen makkelijker maken en ervoor zorgen dat alle leeractiviteiten en hun voortgang centraal gemonitord kunnen worden. Verder zal het organiseren van teamactiviteiten en teambuilding-oefeningen de samenwerking en onderlinge relaties ook verbeteren. 

Moedig je medewerkers voor de ontwikkeling van powerskills vooral aan om uitdagingen aan te gaan die buiten hun comfortzone liggen. Denk hierbij aan kansen als het leiden van projecten of het deelnemen aan interdepartementale teams. Door een holistische en continue benadering kunnen medewerkers hun soft skills op een duurzame manier verbeteren.

Direct aan de slag? Ontdek hier hoe je een handige skill-matrix maakt of download onze skill-matrix template.

Download template