Leerstijlen. Ze zijn net zo persoonlijk en bijna even divers als onze smaak als het om eten of drinken gaat. We leren namelijk allemaal op onze eigen manier. Door kennis op te doen van de verschillende leerstijlen kun je voor jezelf, of voor jouw medewerkers, makkelijker de ideale leeroplossingen vinden. Zo komen jij, je medewerkers én je organisatie sneller vooruit.
Wat is een leerstijl?
Een leerstijl is de manier waarop iemand informatie opneemt, verwerkt en onthoudt. Jouw eigen leerstijl beschrijft jouw voorkeurswijze om nieuwe kennis en vaardigheden te leren en om deze toe te passen in verschillende situaties. Leerstijlen variëren van persoon tot persoon en worden beïnvloed door diverse factoren. Je persoonlijkheid, cultuur en omgeving bijvoorbeeld.
Er zijn verschillende theorieën over leerstijlen, waaronder de visuele, auditieve en kinesthetische leerstijlen, waarbij de nadruk ligt op de zintuigen die gebruikt worden om informatie te verwerken.
Het is belangrijk om te begrijpen welke leerstijl het beste bij jou en je medewerkers past om het leerproces te optimaliseren en de leerervaring te verbeteren. Het begrijpen van leerstijlen helpt je bovendien niet alleen om zelf effectiever te leren en te studeren. Het helpt je ook om beter te begrijpen hoe anderen leren, zodat je beter met hen kunt samenwerken en communiceren.
Welke manieren van leren zijn er?
Hoe iemand het meest effectief leert, is afhankelijk van de persoon en de situatie. Hieronder beschrijven we vijf manieren van leren die goed blijken te werken in de praktijk:
1. Actief leren
Actief leren betekent dat je letterlijk actief deelneemt aan het leerproces. Dit doe je bijvoorbeeld door zelf te oefenen met de geleerde stof, opdrachten te maken, vragen te stellen en de informatie toe te passen in praktijksituaties. Door actief te leren, blijft de informatie beter hangen en ontwikkel je een beter begrip van de leerstof.
2. Spaced repetition
Spaced repetition is een manier van leren waarbij je regelmatig (maar niet te vaak) de stof herhaalt, om de informatie in je langetermijngeheugen op te slaan. Herhaling versterkt de verbindingen tussen neuronen in je hersenen en daardoor wordt de informatie beter opgeslagen.
3. Visueel leren
Wie visueel leert, probeert informatie te begrijpen door middel van visuele hulpmiddelen, zoals diagrammen, grafieken, mindmaps of video's. Door visuele hulpmiddelen te gebruiken, kun je complexe informatie beter structureren en begrijpen.
4. Collaboratief leren
Bij collaboratief leren werk je samen met anderen om nieuwe kennis te vergaren. Door te discussiëren, elkaar vragen te stellen, feedback te geven en samen problemen op te lossen, kun je van elkaar leren en de stof beter begrijpen. Dit zijn voorbeelden van social learning die je ook handig faciliteert en stimuleert met het leerplatform Studytube.
5. Feedback ontvangen
Feedback is essentieel voor effectief leren. Door feedback van anderen te krijgen, leer je waar je sterke en zwakke punten liggen en waar je verbeteringen kunt aanbrengen. Feedback kan komen van leraren, collega's of medestudenten.
Deze en andere manieren van leren komen samen in een leerstijl. Hoewel iedereen op verschillende manieren kan leren, geeft iemands persoonlijke leerstijl aan wat het beste voor hem of haar werkt.
Een overzicht van verschillende leerstijlen
Hoewel er verschillende modellen zijn die de leerstijlen beschrijven, zijn de vier bekendste van Kolb, Honey en Mumford, Dunn en Dunn, en Vermunt. Hieronder vind je een beknopt overzicht van hun modellen.
1. Kolb's leerstijlenmodel
Kolb onderscheidt vier leerstijlen op basis van de manier waarop mensen informatie verwerken:
- De convergerende leerstijl: mensen met deze leerstijl zijn goed in het toepassen van praktische ideeën om problemen op te lossen. Ze houden ervan om problemen te analyseren en zoeken graag naar praktische oplossingen.
- De divergerende leerstijl: mensen met deze leerstijl zijn goed in het bedenken van nieuwe ideeën en bekijken situaties vanuit verschillende perspectieven. Ze zijn creatief en houden van brainstormen en het verkennen van alternatieven.
- De assimilerende leerstijl: mensen met deze leerstijl leren het beste door informatie te verzamelen, te analyseren en te organiseren. Ze houden van een duidelijke, logische en systematische uitleg.
- De accommoderende leerstijl: mensen met deze leerstijl zijn goede waarnemers en ervaren graag nieuwe situaties. Ze leren door te experimenteren, te doen en te handelen, en zijn bereid om risico's te nemen.
Volgens Kolb heeft iedereen één dominante leerstijl.
2. Honey en Mumford's leerstijlenmodel
Op basis van Kolb’s werk onderscheiden Honey en Mumford eveneens vier leerstijlen, namelijk:
- De activist: dit type houdt van nieuwe ervaringen en is bereid om risico's te nemen. Hij ofg zij leert het beste door te doen en heeft vaak de neiging om impulsief te handelen.
- De reflector: dit type observeert en overdenkt graag. De reflector leert het beste door te kijken en te luisteren voordat hij of zij handelt en heeft de neiging om rustig en voorzichtig te zijn.
- De theorist: dit type houdt van het begrijpen van concepten en theorieën. Een theorist leert het beste door te analyseren en te rationaliseren en heeft de neiging om te denken voordat hij of zij handelt.
- De pragmaticus: dit pragmaticus houdt van het experimenteren en toepassen van nieuwe ideeën. Leren doet hij/zij het beste door te doen en hij/zij heeft de neiging om praktisch en resultaatgericht te zijn.
Ook Honey en Mumford menen dat elk individu één voorkeursleerstijl heeft.
3. Dunn en Dunn's model
Volgens Dunn en Dunn heeft iedereen een persoonlijke leerstijl op basis van zijn of haar zintuiglijke voorkeuren: visueel, auditief, kinesthetisch, sociaal, solitair en verbaal. Zij onderscheiden acht dimensies die een leervoorkeur bepalen:
- Omgeving: deze dimensie beschrijft de voorkeur voor de omgeving waarin iemand leert, zoals de mate van licht, geluid en temperatuur.
- Emotie: deze dimensie beschrijft de invloed van emoties op het leerproces, zoals de voorkeur voor een ontspannen of competitieve leeromgeving.
- Taal: taal beschrijft de voorkeur voor talige informatie, zoals de voorkeur voor mondelinge of schriftelijke instructies.
- Waarneming: deze dimensie beschrijft de voorkeur voor de manier waarop informatie wordt gepresenteerd, zoals visuele of auditieve informatie.
- Inzicht: dit beschrijft de voorkeur voor de manier waarop informatie wordt georganiseerd en geanalyseerd, zoals de voorkeur voor het werken met concrete of abstracte concepten.
- Werkwijze: deze dimensie beschrijft de voorkeur voor de manier waarop iemand leert, zoals de voorkeur voor zelfgestuurd of samenwerkend leren.
- Motivatie: dit beschrijft de voorkeur voor de motivatie en beloning tijdens het leerproces, zoals de voorkeur voor intrinsieke of extrinsieke motivatie.
- Biologische ritmes: deze dimensie beschrijft de invloed van biologische ritmes, zoals de voorkeur voor ochtend- of avondstudies.
4. Vermunt's leerstijlenmodel
Volgens Vermunt heeft ieder individu een van de volgende vier dominante leerstijlen:
- De reproductieve leerstijl: mensen met deze leerstijl richten zich op het reproduceren van kennis en informatie. Ze leren door informatie uit boeken en aantekeningen te halen en deze te herhalen tijdens examens of testen.
- De begripsgerichte leerstijl: wie deze leerstijl heeft, probeert begrip te krijgen van de kennis en informatie die ze bestuderen. Hij of zij leert door informatie te analyseren, te structureren en te integreren met voorkennis.
- De toepassingsgerichte leerstijl: personen met deze leerstijl richten zich op het toepassen van kennis en informatie in praktische situaties. Zij leren bij voorkeur door te oefenen, te experimenteren en te discussiëren over de toepassing van kennis.
- De zelfgestuurde leerstijl: mensen met deze leerstijl richten zich op het bepalen van hun eigen leerproces. Leren doen zij het liefst door hun eigen leerdoelen te stellen, hun eigen leerproces te plannen en door feedback te geven en te ontvangen.
Hoe je de verschillende manieren van leren kunt ontdekken
Om te ontdekken wat het beste werkt voor jou, is het belangrijk om met verschillende manieren van leren of leerstrategieën te experimenteren. Ben jij klaar om je eigen leerstijl te identificeren? Of wil je jouw medewerkers hierbij helpen? Dan volgen hier een paar suggesties:
- Reflecteer op je eigen leerervaringen
Denk eens terug aan situaties waarin je het meest succesvol was bij het leren. Was het door te doen en te experimenteren? Of door nieuwe ideeën te verkennen en alternatieven te overwegen? Of was het door informatie te verzamelen en analyseren? Je kunt de bovengenoemde modellen gebruiken om op jouw leerervaringen te reflecteren.
- Maak gebruik van een online leerstijltest
Er zijn verschillende online tests beschikbaar die je kunnen helpen om je leerstijl te identificeren. Deze tests vragen je om een aantal vragen te beantwoorden en geven je vervolgens een rapport dat je inzicht geeft in jouw specifieke leerstijl.
- Vraag feedback van anderen
Praat met vrienden, familieleden, leraren of collega's over je leerstijl. Vraag hen om feedback over wat hen opvalt over jouw leerproces en hoe zij denken dat jij het beste leert.
Leerstijlen zijn flexibel en kunnen dus veranderen naarmate je meer ervaring opdoet. Het is daarom een goed idee om jouw leerstijl (of die van jouw medewerkers) regelmatig te evalueren en te verfijnen. Zo kun je ervoor zorgen dat je steeds weer de beste leerproducten kiest of aanbiedt en de beste resultaten behaalt.